Psychologische zorg is een term die verwijst naar de geestelijke gezondheidszorg voor specifieke psychische aandoeningen (GGZ).
De volgende beroepen verlenen psychologische hulp: Psychotherapeuten en psychologen zijn werkzaam in Deze beroepen zijn wettelijk beschermd.
Een huisarts is vaak het eerste aanspreekpunt voor geestelijke gezondheidszorg.
Wat ons welzijn betreft, is de mentale gezondheid net zo belangrijk als lichamelijke gezondheid. – American Psychological Association.
Zorg voor je mentale gezondheid
Voor onze persoonlijke verzorging, richten we onze aandacht op:
- hygiëne & lichaamsbeweging (body)
- psyche/geest (mind) of
- lichaam & geest tegelijkertijd (mind-body).
Er zijn verschillende manieren om voor jezelf en je mentale gezondheid te zorgen, zowel tijdens uw dagelijkse activiteiten als tijdens begeleide gezondheids- of fitnessactiviteiten, zoals een goede nachtrust of sport trainingen.
Strategieën voor herstel
De dingen doen die jou ontspanning geven, heeft een positief effect op je mentale gezondheid. Ze brengen je weer in balans. Tuinieren, een warme douche, koken of naar muziek luisteren kunnen rustgevende (therapeutische) bezigheden zijn. Maar wat jou ontspanning biedt en energie geeft, blijft wel iets persoonlijks. Het is goed om daar rekening mee te houden.
Wanneer herstelstrategieën niet (meer) werken
Zoek psychologische hulp als je je zorgen maakt over je mentale gezondheid. Vooral als je in het dagelijks leven veel last hebt van psychische klachten, zoals slaapproblemen. Maak als eerste stap een afspraak met je huisarts. Ook als je (nog) geen medicijnen wilt, helpt het om er vroeg bij te zijn.
Psychologische zorg
Psychologische zorg richt zich op het behandelen en voorkomen van verstoringen in het normale functioneren van de geest. Onder verstoringen vallen psychische problemen, klachten en aandoeningen.
Volgens de wet betreft psychologische zorg diensten voor geestelijke gezondheidszorg die verband houden met specifieke diagnoses van de geestelijke gezondheid (GGZ). En deze diensten vallen onder de categorie psychologische zorg in de polissen van zorgverzekeraars.
Bij psychologische zorg zijn de volgende beroepen betrokken:
- Een huisarts.
- Eerstelijnspsycholoog of GZ-psycholoog.
- Psychotherapeut.
- Klinisch (neuro)psycholoog
- Psychiater.
Voor psychologische zorg kunt u terecht bij een psychotherapeut en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.
Maak als eerste stap een afspraak met uw huisarts. De arts (en het huisartsenpraktijkteam) beoordeelt je geestelijke gezondheid en bepaalt of psychologische zorg nodig is.
Als psychologische zorg niet nodig wordt geacht, zal je arts je op de hoogte stellen van andere diensten die je kunnen helpen bij de zorg van je mentale gezondheid.
Expertisegebieden van een psycholoog
Er zijn verschillen tussen psychologen. Sommige psychologen behandelen mensen. En er zijn psychologen die geen psychische zorg verlenen.
Psychologie richt zich op het bestuderen, begrijpen en beïnvloeden van menselijk gedrag om positieve veranderingen teweeg te brengen en om maatschappelijke problemen en vele andere gebieden van menselijke activiteit op te lossen.
Psychologen werken overal waar kennis over menselijk gedrag nodig is. Veel van de uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, zijn geworteld in menselijk gedrag. Bij het vinden van oplossingen voor deze uitdagingen kan psychologische kennis ons helpen.
Elke academisch opgeleide psycholoog is een gedragsdeskundige. Psychologen zijn deskundig op het gebied van de menselijke geest, emoties en gedrag en kennen hoe verschillende omstandigheden mensen beïnvloeden.
Wat het probleem ook is, de psycholoog zal met een wetenschappelijk aanpak nagaan wat de waarschijnlijke oorzaak is en wat waarschijnlijk zal helpen.
Personen of organisaties een beroep doen op een psycholoog om diens kennis over en begrip van het menselijk gedrag en psychologische processen te verdiepen.
Psychotherapeuten zijn getraind in psychotherapie. Het zijn clinici die patienten een diagnose geven of behandelen, als zelfstandige zorgverlener of samen met een (para)medische team.
Psychologen die mensen behandelen worden behandelaars of therapeuten genoemd. Andere psychologen zijn op andere wijze betrokken zijn bij de geestelijke gezondheidszorg.
Psychotherapeuten zijn zowel psycholoog als behandelaar. Het zijn psychologen die ook gespecialiseerd zijn in psychotherapeutische technieken en de behandeling van psychische aandoeningen.
Andere behandelaars zijn onder andere eerstelijnspsychologen, tweedelijnspsychologen en gezondheidszorgpsychologen.
Bovendien zijn psychotherapeut en GZ-psycholoog beschermde beroepstitels die zijn ingeschreven in het BIG-register van zorgberoepen. En volgens de wet moeten behandelaars worden geregistreerd om deze titels te mogen gebruiken.
Psychologen hebben ook andere rollen of functies binnen de psychologische zorg, zoals:
- het verrichten van psychologisch onderzoek om een diagnose vast te stellen.
- werken in de functie van praktijkondersteuner GGZ vanuit de huisartsenpraktijk.
- werken vanuit andere organisaties in de zorgsector.
Veel psychologen werken buiten de psychologische zorg. Psychologen werken bijvoorbeeld ook in de reclamewereld. Of ze schrijven boeken om hun kennis te delen.
Psychologen in onderwijs en onderzoek zetten hun kennis en vaardigheden in als docent of onderzoeker toegewijd aan lesgeven en onderzoeken leiden, en ook aan studentenwelzijn, ontwikkeling en leerprocessen.
Psychologen in consultancy and assessment op bedrijfsniveau zetten hun kennis en vaardigheden in als adviseur aan bedrijven en organisaties. Psychologen kunnen bijvoorbeeld werk-gerelateerd advies geven, zoals advies over het verbeteren van de klantenservice en zelfs over architectonisch ontwerp. Of ze bieden ondersteuning bij werving en selectie en de ontwikkeling van assessmenttools. Zij houden zich ook bezig met de psychologische aspecten van het werkende leven, klantbeleving, communicatie of marketing.
Psychologen in coachingg begeleiden hun cliënten in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling.
In de gemeenschap en het niveau van volksgezondheid, werken psychologen in beleidsprogramma’s gericht op preventie, en het bevorderen van de gezondheid en de ontwikkeling van positieve leefgewoonten.
Psycholoog, dus jij behandelt stoornissen…
Een psycholoog die psychotherapie aanbiedt, zal dit zelf aangeven.
Geestelijke gezondheidszorg
De huisarts als eerste aanspreekpunt
Wanneer je denkt psychologische zorg nodig te hebben, is het raadzaam contact op te nemen met je huisarts.
Ook als je (nog) geen medicatie wilt, helpt het om psychologische problemen vanaf het begin te bespreken.
Huisartsenzorg: psychologische hulp via de huisarts
Hulp kan ook beschikbaar zijn op de praktijk zelf. Praten met een gezondheidsprofessional, kan helpen om het balans te herstellen en bij verbetering van je strategieën voor een goede geestelijke gezondheid.
De huisarts behandelt medische klachten zelf, en laat ook zorg verlenen door ondersteunend personeel in de praktijk.
In veel huisartsenpraktijken werkt een praktijkondersteuner GGZ aanwezig die je kan helpen met psychologische tips en adviezen. Ook kun je onderwerpen als rouw, relaties en problemen op het werk bespreken.
Doorverwijzing naar psychologische zorg: GGZ Behandeltraject
De huisarts kan beslissen of een GGZ Behandeltraject nodig is. Als dat het geval is, zal je arts je v doorverwijzen naar een instelling binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
Hoe ziet psychologische zorg er buiten de huisartsenpraktijk uit?
Voordat een behandeltraject van start kan gaan, stelt de behandelaar samen met jou het probleem vast (hulpvraag en diagnose). Je eerste afspraak is voor een gesprek en psychologisch onderzoek.
En op basis van de resultaten van de tests, wordt bekeken wat er aan gedaan kan worden (behandeling). En waar (doorverwijzen).
Om te zien of de behandeling succesvol is, bespreken jij en de behandelaar dit regelmatig (evaluatiemomenten) – Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)
Dringende psychische nood
Bij dringende psychische nood kunt u de huisarts bellen of (’s avonds en in het weekend) de huisartsenpost. – Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)
Telefonische Hulplijnen
Altijd bereikbaar, 7 dagen per week, dag en nacht:
- Luisterlijn: 0900 0767
- 113.nl (als u aan zelfdoding denkt): 113 of gratis 0800-0113
Beperkt bereikbaar, kijk op de website voor de bereikbaarheid:
- MIND Korrelatie: 0900 1450
- Lotgenotenlijn van de Vereniging voor Manisch Depressieven en Betrokkenen: 0900 5123456
- Landelijke Stichting Zelfbeschadiging: 030 – 2311473 – Thuisarts
Meer informatie over psychologische zorg
> Lees meer over psychische aandoeningen op de volgende sites:
- Thuisarts: Hulp bij psychische klachten bij volwassenen
- Psychipedia van Mind: Psychische klachten A t/m Z
> Meer informatie over strategieën om voor je mentale gezondheid te zorgen
